देउखुरी, असोज ४ गते । दाङको लमही नगरपालिका वडा नं ६ देउपुर निवासी विष्णु पौडेलले गतसाल धानवालीबाट घाटा बेहोर्नु प¥यो । काटेर खेतमा सुकाएको धान वर्षाका कारण खेतमै उम्रने गुहिने समस्या भयो ।
गतसाल जस्तै नहोस भनेर वर्षाको त्रासमा उहाँले यसपाली हरियोमै धान काट्नुभयो धान काटेर राम्रोसंग सुक्न नपाउँदै उठाएर जम्मा गरिसक्नुभयो । उहाँले यसरी हतारमा धान कहिल्यै स्यार्नुभएको थिएन । यसपाली हतारमा धान स्यार्नु परेको उहाँको भनाइ छ ।
यस्तै सोही ठाउँका रामवहादुर चौधरीले पनि राम्रोसंग धान पाक्न नपाउँदै काट्न सुरु गर्नुभएको छ । धान दाउनको थ्रेसर मिलेसम्म काट्दा वित्तिकै दाना निकालेर भित्राउने योजना उहाँ हुनुहुन्छ । गढवा गाउँपालिका वडा नं ६ बाँकीका पुरन चाधरीले विहानैदेखि काटेको धान जम्मा गर्दै हुनुहुन्छ धान भित्राएपछि मात्रै तिहारको सरजाम जुटाउने योजनामा उहाँ हुनुहुन्छ । यि तीनजना प्रतिनिधि पात्र मात्रै हुनुहुन्छ ।
अहिले दाङ देउखुरी मात्रै नभएर अधिकाश स्थानमा किसानलाई धन भित्राउन भ्याई नभ्याई छ । सकेसम्म पानीबाट धान सुरक्षित गर्नू पाए हुन्थेयो भन्ने योजनामा किसान छन् । गतसाल धान स्यार्ने समयमा परेको वर्षाले धानमा ठूलो क्षेती पुगेपछि वर्षाको त्रासले काँचै वाली भित्राउन किसानहरु कस्सिएका हुन ।
लमही ६ देउपुरका विष्णु पौडेलले भन्नुभयो,“गतसाल धान भिज्यो,धानमा ठूलो नोक्सानी बेहोर्नु प¥यो,अहिले समयमै भित्राउँ भनेर हतारो गरेका छौ ।” दशैको मुखैमा परेको पानीले किसानलाई झन त्रास दिएको छ । अविरल पानीपछिको बाढी र डुवानले जोगिएकोृ धान समयमै स्यार्ने योजनामा रहेका किसानलाई काँचो वाली भित्राउदा हुने क्षेती भन्दा वर्षात्को चिन्ता देखिन्छ । पानी परिहाल्यो भने धान कामै नलाग्ने हुन्छ, हप्तादिन पछि काट्नुपर्ने धानलाई अघि काटेका छौ, गढवाका पुरन चौधरीले भन्नुभयो ।
कृषि विज्ञले भने धान काँचोमा काट्न हतारो नगर्न सुझाव दिने गरेका छन् । कृषि ज्ञानकेन्द्र दाङका प्रमुख घनश्याम चौधरीले दाङदेउखुरीमा धेरै प्रकारको धान लगाउने भएकाले पछि पाक्ने खालको धान वाहेक अन्य धान पाकिसकेको बताउनहुन्छ । उहाँ भन्नुहुन्छ, “काँचोमा धान काट्न हतारो गर्नु त हुँदैन, वर्षा ढिलो गरि भएकाले धानको वाला पाकेको डाँठ हरियो देखिएको हुनसक्छ ।” उहाँले काट्दा वित्तिकै धानको दाना निकाल्नु परे पछिपनि राम्रोसंग धान सुकाउन किसानलाई सुझाव दिनुहुन्छ ।
छिटो छरितो रुपमा धान भित्राउनको लागि किसानहरु धान दाउनको लागि मेसिनको प्रयोग गर्न थालेका छन् । विहानैदेखि किसानहरु थ्रेसरको पछि लागेर चालकलाई आफ्नो धान दाउन आग्रह गर्ने गरेका छन् । धान जम्मा गरेर त्रिपालले ढाकेपछिको किसानहरु थ्रेसर(धान दाउने मेसीन) खोज्ने तीर लाग्छन । गाउँमा सिमिति मात्रामा थ्रेसर हुने र धेरैको धान एकैपटक दाउनुपर्ने भएकोले थ्रेसर धनिलाई पनि भ्याई नभ्याई छ ।
लमही नगरपालिका वडा नं ६ लङगडीका थ्रेसर धनि प्रितम चौधरीले तीनचार गाउँबाट थ्रेसरको माग भएपनि सबै ठाउँमा पुग्न नसकेको बताउनुहुन्छ । उहाँ भन्नुहुन्छ,“ अघिपछि काम नपाएर मेसिन ढाकेरै राख्नुपर्छ, यो कामको समयमा विहानैवाट किसानहरु घरमै आएर पालो लगाउनुहुन्छ,थ्रेसर सिमित हुँदा समस्या भएको छ ।“
