असार १७,२०७७ रुपन्देही : भारतबाट शनिबार रुपन्देही, कपिलवस्तुलगायत सिमावर्ती जिल्ला हुँदै छिरेका सलह कीरा प्रदेश ५ का विभिन्न जिल्लाका गाउँगाउँसम्म पुगेका छन् ।
शनिबार बुटवलको आकाशमा हुलका हुल देखिएका सलह मङ्गलबार गुल्मी, अर्घाखाँची, पाल्पा, बाँके, बर्दिया, प्यूठान, दाङलगायत जिल्लाहरूमा प्रशस्त देखिएका छन् ।
सलहले आतङ्कित किसान र स्थानीय सलह भगाउन जाग्राम बस्दै थाल ठटाउने, चर्को आवाजमा कराउने, गीत बजाउने, आगो बालेर धुवाँ निकाल्नेलगायत उपायहरू अपनाइरहेका छन् ।
बाँके र बर्दियामा हजारौँ
प्रदेश नम्बर पाँचका विभिन्न जिल्लामा भित्रिएको सलह बाँके र बर्दियामा पनि भित्रिएको छ । बाँकेको खजुरा, बर्दियाको गेरुवामा सलह भित्रिएको हो ।
बाँकेको खजुरामा केही मात्र छिटफुट रुपमा देखिए पनि बर्दियाको गेरुवा गाउँपालिका वडा नं १ बगहीपुर र जनकनगरमा भने हजारौँको सङ्ख्यामा देखिएको वडाध्यक्ष दयाराम वैद्यले बताए ।
बगहीपुरको खेतमा हजारौँको सङ्ख्यामा सलह देखिएपछि स्थानीय किसानले मादल र थाल बजाएर भगाएको र केहीलाई माछा मार्ने जालमा फसाएर समात्दै मारेको अध्यक्ष वैद्यले बताए ।
खेतबाट भगाएपछि नजिकैको जङ्गलमा गएर रुख बिरुवामा बसेका थिए । बाँके र बर्दियामा पहिलेदेखि नै सचेतनालगायत सबै तयारी पूरा गरेको जनाउँदै कृषि ज्ञान केन्द्र नेपालगञ्जले बर्दिया र बाँकेमा सलह भित्रिएको सूचना आएको जनाएको छ ।
कृषि ज्ञान केन्द्र नेपालगञ्जका प्रमुख सागर ढकालले बाँकेको खजुरा र बर्दियाको गेरुवामा सलह देखिएको सूचना आएकोले अन्य ठाउँमा पनि जानकारी लिने काम भइरहेको बताए ।
उनले बर्दियाका किसानले स्प्रे गरेर, मादल बजाएर सलह धपाउन सफल भएकाले अन्य ठाउँका किसानलाई पनि सचेत रहन आग्रह गरिएको बताए ।
खेतमा सलह आएको विगतमा पनि सुन्ने गरेको बर्दिया गेरुवाका स्थानीय किसान रामबहादुर थारुले बताए।
पहिला सलह देखिए समात्ने र भुटेर खाने गरेको आफ्ना वा आमाबाट सुने पनि आफूले सलह पहिलो पटक देखेको थारुको भनाइ छ ।
गेरुवामा रोपिएको धान खेतमा सलह देखिएको प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना धान सुपरजोन राजापुरका प्रमुख डा। तपेन्द्र शाहले बताए ।
सलह देखिएपछि कार्यालयबाट प्राविधिकको टोली उक्त क्षेत्रमा पठाइएको डा। शाहले जानकारी दिए । सलह देखिएपछि स्थानिय किसान भोकमरी हुने र धानको बीउ नै मासिने भन्दै चिन्तित देखिएका छन् ।
गुल्मीका सबै तहमा
गुल्मीका सबै स्थानीय तहमा सलह पुगेको कृषि ज्ञान केन्द्र गुल्मीले जनाएको छ । सलह रुखहरूमा बसेको र खेती बालीहरूमा अहिलेसम्म केही हानी नोक्सानी नगरेको कृषि ज्ञान केन्द्र गुल्मीका प्रमुख बुद्धिराज घिमिरेले जानकारी दिए।
सलहलाई बोटबिरुवा र बालीहरूमा बस्न नदिनका लागि थालहरू ठटाउने र धुवाँ बाल्ने जस्ता कार्यहरू गर्न घिमिरेले आग्रह गर्नुभएको छ । उहाँले सलहको बथानै नभई केही झुण्ड तितरबितर भएर आएकाले माहामारीको रुप लिन नसक्ने बताए ।
यता धुर्कोट गाउँपालिकाका अध्यक्ष भुपाल पोखरेलले किसानहरूलाई सचेत गराइएको र सलहलाई बालीहरूमा बस्न नदिनका लागि विभिन्न उपायहरू अपनाइएको जानकारी दिए ।
उहाँले कृषकहरूलाई थाल, टिन ठटाउन, धुँवा बाल्नका लागि आग्रह गरिएको दाबी गरे । यदि कसैले सलह टिपेर ल्याएमा गाउँपालिकाले आकर्षक पुरस्कारको व्यवस्था गरेको जानकारी दिए । के कति भन्ने बारेमा अहिले केही भन्न नसकिने भन्दै प्रदेश सरकारले तोकेभन्दा धेरै पुरस्कार दिइने पोखरेलले दाबी गरे ।
पाल्पाका आकाशमा
पाल्पा जिल्लाका विभिन्न स्थानमा सलहको झुण्ड निरन्तर घुमिरहेको छ । पाल्पाको छहरा, दोभानको झ्ङ्ला, बगनासकालीको चिर्तुङ्धारा, बराङ्दी, रिब्दीकोटको ख्याहालगायत क्षेत्रमा चार दिनदेखि सलहको समूह घुमिरहेको छ ।
पाल्पामा ठूलो सङ्ख्यामा सलहको समूह नभए पनि हालसम्म पनि सलह विभिन्न स्थानमा उडेको भन्ने सूचना प्राप्त भएको कृषि ज्ञान केन्द्र पाल्पाले जनाएको छ ।
सलहको सानो–सानो झण्ड देखिएको छ, ठूलो झुण्ड कहाँ बसेको छ भनेर ट्रेसिङ् गर्ने कार्य भइरहेको ज्ञान केन्द्रका प्रमुख शिवप्रसाद अर्यालले बताए। पाल्पामा देखिएको सलहको सानो झुण्डले बालीनालीमा ठूलो क्षति नपुर्याउने बताउँदै उनले धानको बीउ भने जोगाउनुपर्ने बताए ।
सलहको झुण्ड देख्नेबित्तिकै पाल्पाका स्थानीय बासिन्दाले ध्वनी निकाल्ने, आगो बालेर धुँवा उडाउनेजस्ता कार्य गरेकाले पनि सलहको झुण्ड एकीकृत हुन नसकेको कृषि प्राविधिक बताउँछन् । सलहको समूह देख्नेबित्तिकै यहाँका जनताले निरन्तर सलह भगाउने क्रियाकलाप गरिरहेका छन् ।
प्यूठानमा पनि देखियो
प्यूठानमा पनि जिल्लामा सलह भित्रिएको छ । जिल्लाका विभिन्न स्थानमा सलह देखिन थालेपछि किसान चिन्तित बनेका छन् ।
पूर्वी प्यूठानको मल्लरानी गाउँपालिका–२ चुँजाबाट सलह भित्रिएको प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना प्यूठानका निमित्त प्रमुख सुमन खनालले जानकारी दिनुभयो । सोमबार बेलुका भित्रिएको सलह अहिले जिल्लाका विभिन्न ठाउँमा फैलिएका छन् ।
जिल्लाको बरौला, अर्खा, रजबारा, बाँदिकोटलगायत ठाउँमा सलह देखिएपछि किसानले आगो बालेर लखेट्न थालेको रजबाराका स्थानीय लालबहादुर सेनले बताए ।
सलह देखिएपछि किसानले बाजागाजा बजाउने, आगो बाल्नेलगायत उपाय अपनाएर लखेट्ने काम गरिरहेको छ ।
यसअघि आइतबार सिरुमारानी गाउँपालिकाको बाङ्गेसालमा फाट्टफुट्ट सलह देखिएको थियो । अहिले ठूलो झुण्डमा सलह देखिन थालेको हो ।
